Bo mạch chủ là gì? Hướng dẫn chọn mua bo mạch chủ thích hợp

Bo mạch chủ là một bảng mạch in (PCB: Printed Cricus Board). Đóng vai trò là trung gian giao tiếp giữa các thiết thiết bị được gắn trên nó. Theo cách trực tiếp hoặc thông qua đầu cắm hoặc dây dẫn. Thông qua bo mạch chủ, các linh kiện mới có thể hoạt động và giao tiếp với nhau. Bản chất mainboard được coi như một “bo mạch chủ”. Mang lại kết nối vật lý gồm có khe cắm, mạch điện. Còn lại, việc kết nối và điều khiển là cặp vi xử lý cầu bắc và nam. Đây là trung tâm điều phối hoạt động của PC.

Bộ phận này còn được gọi là socket. Đây là bộ phận để lắp cố định vi xử lý vào bo mạch chủ. Mỗi dòng vi xử lý khác nhau thì thích hợp với mỗi loại bo mạch chủ không giống nhau. Số socket càng lớn thì phù hợp cho dòng vi xử lý càng hiện đại. Ví dụ như dòng socket LGA775, LGA1156 và mới quan trọng là LGA1366. Con số đằng sau theo trình tự là số điểm tiếp cận với CPU (775, 1156 và 1366 điểm tiếp xúc).

Hai chip này có trách nhiệm điều phối hoạt động của CPU với các linh kiện khác. Chip cầu bắc (North Bridge – vị trí 2) còn được gọi là MCH (Memory Controller Hub). Nó có nhiệm vụ điều khiển trực tiếp các thành phần có tốc độ hoạt động nhanh như CPU, RAM và Card đồ họa. Ngoài ra, chip cầu Bắc còn trao đổi dữ liệu trực tiếp với chip cầu Nam. Vi xử lý cầu Bắc là thanh phần mấu chốt trên Mainboard. Nó sẽ quyết định độ mạnh và giá thành của bo mạch chủ.

Vi xử lý cầu Nam (Sourth Bridge – vị trí 3) được gọi là ICH (I/O controller Hud) là chip xử lý đảm nhiệm việc điều khiển các thành phần có tốc độ chậm hơn. Như giao tiếp với ổ cứng, USB, hay âm thanh… Khác với vi xử lý cầu Bắc, vi xử lý cầu Nam không kết nối trực tiếp với CPU. Chính xác là nó kết nối với CPU thông qua chip xử lý cầu Bắc. Trước đây, các kết nối giữa hai chip cầu Bắc và Nam dễ dàng là Bus PCI. Còn hiện nay phần đông dùng các thiết kế độc quyền của các nhà cung cấp.

Khe cắm cho các bo mạch mở rộng như Card đồ họa, Card mạng rời (Khe PCI – 4). Những bo mạch chủ đời cũ thường có khe cắm mở rộng cho Card đồ họa AGP 4x/8x. Thế nhưng hiện tại thì khe cắm này đã không còn được hỗ trợ nữa. Và thay vì vậy là PCI-express với tốc độ truyền dữ liệu nhanh hơn và hiệu năng làm việc tốt hơn.

Khe cắm bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên RAM (Random Access Memory – 5). Nếu các khe cắm đều cùng màu thì mainboard của bạn không hỗ trợ chế độ chạy song song Dual Channel. Chế độ này giúp cho thông tin được xử lý nhanh hơn. Thế nên, các main hiện này hầu hết đều hỗ trợ chế độ này với các dòng DDR2, DDR3. Chú ý khi chạy ở chế độ Dual Channel, RAM của bạn cần có cùng tốc độ Bus. Không nhất thiết phải cùng một nhà cung cấp.

Các giao tiếp với các thiết bị ngoài vi như loa, chuột, bàn phím, USB (6)… Hiện nay ở một số bo mạch chủ đã tích hợp cả cả cổng HDMI. Cho phép bạn xuất tín hiệu HD.

Khe cắm SATA (7) kết nối đến ổ cứng của bạn, kết nối SATA 3 mới nhất. Cho phép tốc độ truyền dữ liệu là 6Gb/s.

Là đầu cắm 24 chân cho Mainboard và 8 chân cho CPU (8). Mang lại nguồn cho 2 thiết hoạt động.

Máy tính sử dụng bị treo khi trải qua một thời gian dài sử dụng: Do tản nhiệt của hệ thống hoạt động không được tốt. Các tấm tản nhiệt bám bụi khiến nhiệt độ cao, quạt quay chậm do mòn trục.

Máy không lưu giữ xác lập trong BIOS: Do pin hết pin CMOS khiến cho những lúc khởi động thời gian của bạn đều trả về mặc định. Bạn phải ấn F1 khi khởi động máy để tiếp tục.

Máy không hoạt động: Kiểm tra lại các kết nối như RAM hay Card mở rộng có thể do bị lỏng chân cắm dẫn đến tiếp xúc không tốt. Hoặc nguồn cấp ko ổn định. Gây ra hiện tượng phù các tụ trên bo mạch chủ.

Hướng dẫn lựa mua bo mạch chủ thích hợp với máy tính

Sau khi đã biết bo mạch chủ là gì và các cổng kết nối của mainboard chắc hẳn các bạn đều phân vân khi lựa chọn một chiếc main phù hợp với chiếc máy tính của mình. Vậy căn cứ vào yếu tố nào để chọn lựa bo mạch chủ thích hợp nhất? Các bạn sẽ dựa trên những điểm sau:

Chọn lựa socket phù hợp với CPU

Bước đầu tiên và cực kì quan trọng khi chọn lựa mua bo mạch chủ chính là độ tương thích với CPU. Socket trên từng loại bo mạch sẽ chỉ hoạt động hiệu quả với dòng vi xử lý mà nó hỗ trợ, ngoài ra không có sự ngoại lệ. Nếu như chẳng may bạn mua phải main có socket không thích hợp với CPU thì máy tính sẽ không thể hoạt động được.

Ví dụ các CPU Intel thế hệ 10 vào thời điểm hiện tại được thiết kế với chuẩn chân cắm socket LGA1200. Người dùng không thể chọn mua các bo mạch chủ có chipset Z390 hay B365 trang bị đế cắm CPU socket LGA1151 được.

Chọn lựa kích thước bo mạch chủ

Hiện nay, các dòng bo mạch chủ trên thị trường được chia thành 3 kích thước như:

• ATX: Kích thước lớn nhất, có nhiều cổng kết nối và khe cắm.
• Micro ATX: Kích thước nhỏ hơn 2.4 inch, ít khe cắm mở rộng hơn so với ATX.
• Mini ITX: Kích thước nhỏ nhất, chỉ có 1 khe cắm card đồ họa và ít đầu nối.

Các bạn nên nhớ rằng, kích thước bo mạch chủ càng nhỏ thì càng ít khe cắm mở rộng kết nối hơn. Căn cứ theo nhu cầu của bạn sẽ chọn lựa main phù hợp.

Thông thường, các mainboard đều trang bị 4 khe RAM. Tuy vậy chỉ có Mini ITX là có 2 khe. Thế nên, nếu bạn muốn nâng cấp bộ nhớ RAM của mình lên cao hơn thì Mini ITX không phải là sự chọn lựa phù hợp. Ngoài ra, có 2 khe cắm được dùng phổ biến vào thời điểm hiện tại là khe PCIe x 1 (dành cho USB và ổ SATA) và khe PCle x 16 (dành cho card đồ họa, RAID, ổ cứng SSD).

Gợi ý tốt nhất cho các bạn chính là dùng mainboard ATX hoặc Micro ATX. Cả hai loại main này đều tích hợp khe cắm mở rộng x 16 và x 1 cho phép người dùng có thể cùng lúc kết nối nhiều thiết bị nhằm nâng cao độ mượt mà của máy tính.

Dựa trên ngân sách bạn có

Việc chuẩn bị ngân sách trước khi mua một chiếc mainboard là hoàn toàn quan trọng. Các bạn sẽ mua những main giá tốt, thường < 100$ hoạt động ổn định, tuy vậy độ bền không cao. Hoặc có thể đầu tư main mới với giá trị khoảng 100$ tuy nhiên ít cổng kết nối.

Hãy ưu tiên lựa chọn mainboard có hỗ trợ card wifi, cùng với các cổng kết nối tốc độ cao như USB 3.1 Gen 2, Thunderbolt 3 hỗ trợ công việc, nhu cầu thư giãn. Ngân sách phù hợp để mua một chiếc mainboard thường khoảng 150$. Những main này mang đến cho bạn độ bền khi sử dụng cùng trải nghiệm tốt hơn khi sử dụng máy tính.

Nguồn: Genk.vn